Η δουλειά σου ως personal trainer είναι να κάνεις καλά αυτό που εκπαιδεύτηκες να κάνεις. Να βρίσκεις και να εφαρμόζεις αξιόπιστες λύσεις για τον πελάτη σου, να θέτεις μαζί του αξιόλογους στόχους και να τους πετυχαίνεις, να ικανοποιείς τα “θέλω” και τις πραγματικές του ανάγκες, να είσαι επαγγελματίας από την κορυφή μέχρι τα νύχια, να φέρεσαι ως επαγγελματίας από το πρώτο δευτερόλεπτο ως το τελευταίο, από το τί λες μέχρι το τί πράττεις…
Κείμενο: Σταύρος Δεδούκος*
Είναι κοινώς παραδεκτό ότι η συστηματική άθληση αποτελεί έναν από τους πλέον ζωτικούς και αποφασιστικής σημασίας κρίκους της υγειονομικής αλυσίδας πρόληψης προβλημάτων υγείας.
Ιδίως σήμερα, με την πανδημία του COVID-19 αλλά και τις πάμπολλες νοσογόνες καταστάσεις που προκαλεί ο καθιστικός τρόπος ζωής, όπως οι εμμένουσες μυοσκελετικές ενοχλήσεις, η παχυσαρκία και ο σακχαρώδης διαβήτης, ο ρόλος της προγραμματισμένης άθλησης αναβαθμίζεται και μετεξελίσσεται σε “φάρμακο” σώματος, ψυχής και νου.
“Φάρμακο” προληπτικό και θεραπευτικό που αν και ο καθένας μπορεί να το έχει στη διάθεσή του “δωρεάν”, είναι απείρως προτιμότερο να χορηγείται από τον ειδικό, αυτόν που πραγματικά γνωρίζει, απολύτως εξατομικευμένα, με τον σωστό τρόπο και πάντα στην κατάλληλη δοσολογία.
Η ευθύνη, ο ρόλος και η ευκαιρία των personal trainers
Στη στενή του έννοια, ο όρος προσωπική προπόνηση (Personal Training, PT) σημαίνει ότι ένας επαγγελματίας της άσκησης, ο οποίος έχει εκπαιδευτεί κατάλληλα και πιστοποιηθεί (από διαπιστευμένο φορέα επαγγελματικής εκπαίδευσης) για τις γνώσεις, τις ικανότητες και τις δεξιότητές του, ασχολείται με το να σχεδιάσει και να προετοιμάσει το εξατομικευμένο πρόγραμμα γυμναστικής ενός ασκούμενου, να τον κατευθύνει και να τον καθοδηγήσει προσωπικά («1-on-1»), αφού προηγηθεί εκτεταμένη ατομική αξιολόγηση και οπωσδήποτε ιατρική διερεύνηση, συγκατάθεση και βεβαίωση καταλληλότητας προς άθληση.
- Ο personal trainer ΔΕΝ ΕΙΝΑΙγιατρός ή φυσικοθεραπευτής ή διαιτολόγος ή ψυχολόγος και δεν υποκαθιστά ούτε αυτούς, ούτε κανέναν άλλον επαγγελματία υγείας.
- Ο ρόλος του personal trainerεπιπέδου 4 ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ η διάγνωση ή η σε βάθος αξιολόγηση της κατάστασης υγείας του ασκούμενου, ΟΥΤΕ η θεραπεία ή αποκατάσταση κακώσεων ή παθήσεων.
Ο ρόλος και η αρμοδιότητα του personal trainer ΕΙΝΑΙ
- Να συμβάλλει στην πρόληψη προβλημάτων υγείας, στην καλύτερη υγεία και στη βελτίωση της φυσικής κατάστασης του ασκούμενου πελάτη του μέσω της εξατομικευμένης ΨΥΧΑΓΩΓΙΚΗΣ άθλησης (άθληση αναψυχής) και της πολύπλευρης προσωποποιημένης ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ υποστήριξης προς έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής.
Μέσα στο προαναφερόμενο πλαίσιο, ο ευαισθητοποιημένος επαγγελματίας personal trainer που διαθέτει υψηλό επίπεδο γνώσεων, δεξιοτήτων, ικανοτήτων, βαθιά ενσυναίσθηση και αίσθημα κοινωνικής ευθύνης, μπορεί να αποτελέσει θετικό καταλύτη των μελλοντικών εξελίξεων, συνεισφέροντας τα μέγιστα στην υγεία, ευρωστία, ευεξία και ευημερία των πελατών-αθλουμένων του, είτε παρέχει τις υπηρεσίες του με φυσική παρουσία, είτε εξ αποστάσεως, π.χ. μέσω Διαδικτύου, είτε σε συνδυασμό.
Παρεπόμενα, η ήδη διευρυμένη ανάγκη για κατάλληλα καταρτισμένους personal trainer αναμένεται να αυξηθεί έτι περισσότερο στο μέλλον. Δεν είναι, άλλωστε, καθόλου τυχαίο ότι σε αρκετές χώρες η παρουσία personal trainer θεωρείται ως απαραίτητη προϋπόθεση εφαρμογής τής εκάστοτε ιατρικής εντολής για σωματική άθληση, ιδίως δε σε χώρες με πολιτικές υγείας που δίνουν έμφαση στην παροχή εξατομικευμένων υπηρεσιών πρόληψης και στην διεπιστημονική συνεργασία ομάδας ειδικών.
Τα “κλειδιά” της επαγγελματικής επιτυχίας στο personal training
Σήμερα, σε μια εποχή με τόσες διαφορετικές απαιτήσεις και ανάγκες, τόσο ο εκκολαπτόμενος όσο και ο επαγγελματίας personal trainer είναι αναγκαίο να κτίσουν, δομήσουν και εν συνέχεια αναπτύσσουν και εξελίσσουν δια βίου, μέσω της αρχικής και της συνεχιζόμενης κατάρτισής τους, πολλά και διαφορετικά επαγγελματικά χαρακτηριστικά, ποιοτικά και ποσοτικά.
Τα βασικά, όμως, χαρακτηριστικά που συνθέτουν την “καρδιά” της παιδείας/κατάρτισης του personal trainer και, με τη σειρά τους, αποτελούν τα στέρεα σκαλοπάτια μιας πυραμίδας που οδηγεί στην επαγγελματική επιτυχία, είναι οι γνώσεις, οι δεξιότητες και ικανότητες.
Γνώσεις – Δεξιότητες – Ικανότητες
Σύμφωνα με τον νόμο περί “επαγγελματικών περιγραμμάτων” (Επιχειρησιακό πρόγραμμα “Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση”):
- Με τον όρο “γνώσεις” προσδιορίζεται το αποτέλεσμα διανοητικής διεργασίας και εσωτερικής αναπαράστασης εννοιών, γεγονότων και πράξεων, που είναι δυνατόν να προέρχονται τόσο από την επαγγελματική ή πρακτική εμπειρία όσο και από το σύστημα της τυπικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης.
- Με τον όρο “δεξιότητες” προσδιορίζεται ο συνδυασμός γνώσης και εμπειρίας που απαιτείται για την επίτευξη συγκεκριμένου φυσικού ή διανοητικού έργου ή την άσκηση εργασίας.
- Με τον όρο “ικανότητες” ορίζεται η δυνατότητα εφαρμογής γνώσεων δεξιοτήτων και τεχνογνωσίας, ώστε το άτομο να ανταποκρίνεται στις τρέχουσες συνθήκες και απαιτήσεις της εργασίας του αλλά και να προσαρμόζεται σε μεταβαλλόμενα εργασιακά περιβάλλοντα.
1 – Γνώσεις
Η πιστοποιημένη γνώση, όπως αυτή πιστοποιείται από διαπιστευμένους φορείς εκπαίδευσης, είναι το ελάχιστο απαραίτητο εφόδιο για κάθε personal trainer. Αποδεικνύει ότι ο κάτοχός της έχει καταρτιστεί σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο εργασίας, εφαρμόζει συγκεκριμένο κώδικα επαγγελματικής δεοντολογίας και γνωρίζει καλά τις υπηρεσίες που μπορεί να προσφέρει αλλά και μέχρι ποιου βαθμού μπορεί να παρέμβει. Και βέβαια η αληθινή γνώση, η εφαρμόσιμη γνώση, είναι το κομβικό σημείο παραγωγής απαντήσεων για όλα τα “γιατί;”, “τι;”, “πως;”, “πόσο;” και “για πόσο;” σε κάθε προπονητική επιλογή, σε κάθε προπονητικό σχεδιασμό.
Σε τελική ανάλυση, η αυτοπεποίθηση που πηγάζει από την αληθινή γνώση -και όχι η αλαζονεία που προκύπτει από ημιμάθεια ή παντελή άγνοια- είναι αυτή που θα σε βοηθήσει να κάνεις το καλύτερο που μπορείς για κάθε πελάτη σου, να δίνεις τις σωστές λύσεις, να αναδεικνύεις κάθε στιγμή τον καλύτερό σου εαυτό.
Περαιτέρω, η διαρκής επιμόρφωση αποτελεί το κλειδί για τη διατήρηση της επαγγελματικής επάρκειας και μια μακροχρόνια επιτυχημένη καριέρα. Στον κόσμο των επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών συνηθίζουν να λένε ότι “όσο δεν γίνεσαι καλύτερος, γίνεσαι χειρότερος και κάποιος άλλος θα πάρει τη θέση σου γιατί θα έχει γίνει καλύτερος από σένα!”. Κι αυτό είναι πέρα ως πέρα αλήθεια, πόσο μάλλον σε ένα τόσο ανταγωνιστικό επαγγελματικό περιβάλλον όπως αυτό της προσωπικής προπόνησης.
2 – Δεξιότητες
Αναρωτηθείτε: “Μπορώ να ανταποκριθώ με επιτυχία στις προκλήσεις και τις δυσκολίες του επαγγέλματος που έχω επιλέξει;”.
Παντού και πάντα, οι επιτυχημένοι επαγγελματίες δεν γεννιούνται, δεν οφείλουν την επιτυχία τους σε κληρονομούμενα γονίδια ή γενετικές καταβολές, αλλά γίνονται επιτυχημένοι με τη σκληρή και συστηματική δουλειά, με υπομονή και επιμονή.
Με δύο λόγια, o personal trainer πρέπει να φροντίζει επιμελώς να αποκτήσει, αναπτύξει και καλλιεργήσει περαιτέρω, μέσω της συστηματικής του αρχικής κατάρτισης και της συνεχιζόμενης δια βίου επιμόρφωσης, όλες εκείνες τις δεξιότητες που απαιτούνται για να ανταποκριθεί με επιτυχία στις απαιτήσεις του επαγγέλματος, όπως -ενδεικτικά- αυτές της αποτελεσματικής επικοινωνίας, των τεχνικών και της τέχνης των ερωτήσεων, της ακοής (να ακούω και να κατανοώ αυτά που μου λένε), της επιχειρηματολογίας, της διαπραγμάτευσης και της πειθούς.
3- Ικανότητες
Ο/Η personal trainer οφείλει να μην αφήνει τίποτα στην τύχη, αλλά να φροντίζει συστηματικά για την απόκτηση και βελτίωση των ικανοτήτων του – αυτά προϋποθέτουν και απαιτούν αντικειμενική ενδοσκόπηση, ειλικρίνεια προς τον εαυτό, δέσμευση, αφοσίωση, συνεχή προσπάθεια για εξέλιξη.
Άλλωστε, αν θες να πείσεις τον ασκούμενό σου να κάνει κάτι καλό για αυτόν, δεν αρκεί να του πεις τί να κάνει, πρέπει να του δείξεις εμπράκτως και πώς γίνεται.
Αν δεν μπορείς να το κάνεις εσύ, αν δεν μπορείς να εμπνεύσεις πρώτα με το παράδειγμα και κατόπιν με τον λόγο σου, η σχέση εμπιστοσύνης χάνεται, “συχνά σε μια στιγμή”. Αυτή τη στιγμή που ίσως προσπαθείς να εντυπωσιάσεις χωρίς να το πολυσκεφτείς, που ζητάς να γίνει κάτι που δεν έχεις καταφέρει πρώτα εσύ, εάν παρέχεις μια μέτρια υπηρεσία που δεν αξίζει καν να μνημονευθεί, όταν λες μεγάλα λόγια χωρίς νόημα ή δίνεις μια μη ρεαλιστική, παράλογη στην ουσία, υπόσχεση αποτελέσματος που ποτέ δεν θα επιτευχθεί.
ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΑ
Για την επαγγελματική επιτυχία στο personal training δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές, δεν υπάρχουν μυστικά, δεν υπάρχουν αλάνθαστες γραμμές και κατευθυντήριες οδηγίες με γενική εφαρμογή. Τίποτε δεν έρχεται εύκολα στη ζωή, κανένας δρόμος δεν είναι εύκολος, ούτε εγγυημένος.
Η επαγγελματική επιτυχία δεν έρχεται άμεσα ούτε χωρίς αμφισβητήσεις, κτίζεται σιγά-σιγά, σκαλοπάτι-σκαλοπάτι, βήμα – βήμα, όχι με άλματα, όχι με εκρήξεις, όχι σαν λαγός ή σας διάττων αστέρας.
“Να κάνεις σωστές επιλογές εκπαίδευσης, να συνεχίζεις να καταρτίζεσαι δια βίου, να έχεις όραμα, να θέτεις στόχους, να δεσμευτείς για την εξέλιξή σου και να προσπαθείς με όλες σου τις δυνάμεις να αναδείξεις την καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου, εκείνο που πραγματικά είσαι”, αυτή είναι η μόνη συμβουλή, αυτά είναι τα δεδομένα και με αυτά πρέπει να πολεμήσεις. Σε αυτόν τον πόλεμο δεν θα πολεμήσει κανένας άλλος αντί για σένα. Διάλεξε συμμάχους και προχώρα…
——————————————–
* Ο Σταύρος Δεδούκος είναι υπεύθυνος του εκπαιδευτικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης στο Personal Training του Studio One Sports & Fitness School by Ωmega Academy. Το συγκεκριμένο δίπλωμα είναι πιστοποιημένο από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό EuropeActive στο επίπεδο επαγγελματικών προσόντων EQF-4.
