Η τεστοστερόνη είναι…out, οι ευαισθησίες είναι… in!
Metrosexual
Κάτι μυστήριο έχει συμβεί στη ψυχοσύνθεση του σύγχρονου άνδρα: προσέχει ιδιαιτέρως την εμφάνισή του, φοράει μοδάτα ρούχα, αλλάζει συχνά κομμώσεις, πηγαίνει τακτικά γυμναστήριο και spa, επισκέπτεται αισθητικό, κάνει απολέπιση, αποτριχώνει το σώμα του, απολαμβάνει το μανικιούρ, βάζει αρώματα, χρησιμοποιεί ενυδατική και δεν έχει κανένα πρόβλημα με την πλαστική χειρουργική… Μην βιαστείτε να τον χαρακτηρίσετε “gay” – κατά κανόνα, δεν είναι! Μπορείτε, όμως, να τον αποκαλέσετε “metrosexual”: άνδρα δηλαδή που, απενοχοποιημένος από τα συμπλέγματα του παρελθόντος, περιποιείται με επιμέλεια τον εαυτό του, προβάλλοντας την ευαίσθητη πλευρά της προσωπικότητάς του…
Κείμενο: Σταύρος Δεδούκος.
Πριν από μερικά χρόνια, η ενασχόληση με την εξωτερική εμφάνιση και την ομορφιά ήταν αποκλειστικό προνόμιο των γυναικών. Ένας άνδρας που ντυνόταν σύμφωνα με τις επιταγές της μόδας, ξόδευε λεφτά για καλλυντικά, φρόντιζε ιδιαίτερα τα μαλλιά του, έκανε μανικιούρ, πεντικιούρ και αποτρίχωση εθεωρείτο είτε δανδής είτε θηλυπρεπής.
Σήμερα οι πρακτικές αυτές, είναι ευρέως αποδεκτές σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Ο νέος άνδρας, απελευθερωμένος από τα καταπιεστικά πρότυπα, τολμάει να εξερευνήσει τη «θηλυκή» του πλευρά και διεκδικεί δικαιώματα που απολάμβαναν μέχρι τώρα μόνο οι γυναίκες: το δικαίωμα στην κατανάλωση, στην περιποίηση του σώματος, στην ομορφιά. Κι ως γνήσιος μετροσέξουαλ μπορεί πλέον να φροντίζει συστηματικά τον εαυτό του και να επιβεβαιώνει την εικόνα του μέσα από την εμφάνισή του, χωρίς να αμφισβητείται ο ανδρισμός του και χωρίς να φοβάται ότι θα χάσει την αρρενωπότητά του και το κύρος του αληθινού άνδρα.
Μετροσέξουαλ; Τι σημαίνει πάλι αυτό;
Ο όρος “metrosexual” δεν είναι επιστημονικός αλλά δημιούργημα του Mαρκ Σίμπσον, δημοσιογράφου της εφημερίδας “Independent”. Παράγεται από τις λέξεις metropolis (μητρόπολη / αστικό κέντρο) και sexual (σεξουαλικός) και χρησιμοποιείται για να περιγράψει την αλλαγή που παρατηρείται στην εμφάνιση των ανδρών των μεγάλων πόλεων, τον τρόπο που ο άνδρες αυτοί βλέπουν τον εαυτό τους αλλά και την οπτική γωνία που οι υπόλοιποι βλέπουν αυτούς.
Ως όρος λοιπόν, περιγράφει κυρίως το lifestyle του σύγχρονου άνδρα και όχι, όπως ίσως κάποιοι νομίζουν, μια συγκεκριμένη σεξουαλική συμπεριφορά. Άλλωστε, ο μετροσέξουαλ μπορεί να είναι ετεροφυλόφιλος, ομοφυλόφιλος, αμφιφυλόφιλος ή να μην έχει ξεκάθαρο σεξουαλικό προσανατολισμό – αυτό που τον προσδιορίζει δεν είναι οι ερωτικές του προτιμήσεις, αλλά ο τρόπος ζωής που έχει υιοθετήσει, οι καταναλωτικές του συνήθειες και η ψυχολογική του ταυτότητα.
Ποιος είναι, πώς είναι και που τον συναντάς
Ο τυπικός μετροσέξουαλ είναι ο νέος άνδρας ηλικίας από 20 έως 45 ετών που ζει στο περιβάλλον των μεγάλων πόλεων. Μέσα σ’ αυτό νιώθει περισσότερο ασφαλής και προστατευμένος και μπορεί να «ξεδιπλώσει» ευκολότερα τις καταπιεσμένες πτυχές της προσωπικότητάς του, αυτές δηλαδή που στις κλειστές επαρχιακές κοινωνίες θα ήταν μάλλον κατακριτέες και σίγουρα παρεξηγήσιμες.
Θα τον συναντήσετε ως συνειδητοποιημένο καταναλωτή στα εμπορικά καταστήματα, φανατικό μέλος γυμναστηρίου, μόνιμο πελάτη σε κέντρο αισθητικής, συχνό επισκέπτη σε κομμωτήριο και τακτικό θαμώνα σε επιδείξεις μόδας, νυχτερινά κέντρα διασκέδασης, αθλητικές συναντήσεις αλλά και σε διάφορα πολιτιστικά δρώμενα, από γκαλερί και χοροθέατρο μέχρι όπερα.
Είναι ο άνδρας που έχει την αίσθηση του ωραίου, αγαπά πολύ τον εαυτό του, που δαπανά χρόνο και χρήμα για την εμφάνισή του, αλλά κι ο άνδρας που απελευθερώθηκε από το πρότυπο του «σκληρού» και βρήκε το θάρρος να δείξει τις ευαισθησίες του, υιοθετώντας τελικά αξίες και πρακτικές που παραδοσιακά θεωρούνται “θηλυκές”: ομορφιά, συντροφικότητα, τρυφερότητα, πίστη, αφοσίωση, οικογένεια.
Η αυτάρκεια, η αυτοπεποίθηση και ο ναρκισσισμός είναι γι’ αυτόν στρατηγικές επιβίωσης και τα επαγγέλματα που προσφέρουν μεγάλη δημοσιότητα, προβολή και κοινωνική καταξίωση ασκούν επάνω του ακαταμάχητη έλξη: μπορεί να είναι μοντέλο, τραγουδιστής, ηθοποιός, να ασχολείται με το χώρο των μέσων μαζικής ενημέρωσης ή να είναι αστέρας του αθλητισμού, όπως ο δημοφιλής βετεράνος Άγγλος ποδοσφαιριστής Ντέιβιντ Μπέκαμ. Ο συγκεκριμένος, που κάποτε αποτελούσε είδωλο για τους απανταχού μετροσέξουαλ, ξόδευε μία μικρή περιουσία για το ντύσιμό του, έβαφε τα νύχια του, λάνσαρε συνεχώς νέα στιλ κόμμωσης, δεν δίσταζε να ποζάρει σε γκέι περιοδικά και παραδέχτηκε δημοσίως ότι του αρέσει να φοράει πότε-πότε τα εσώρουχα της διάσημης γυναίκας του, Βικτώριας.
Ρε μπας κι είναι gay;
Σύμφωνα με τους κοινωνιολόγους, το να είσαι άνδρας δεν σημαίνει απλώς μία βιολογική ιδιότητα. Σημαίνει επιπλέον και μία σειρά από κοινωνικές συμπεριφορές, τρόπους, χαρακτηριστικά, κινήσεις και στάσεις. Έτσι, το νέο είδος άνδρα, που σπάει τα στερεότυπα ετών, κάνει αρκετούς να αναρωτιούνται για τον σεξουαλικό του προσανατολισμό και δημιουργεί την εύλογη απορία: «Αφού δεν είναι απολύτως straight, μήπως τελικά είναι κρυφό-gay;».
Τι σημαίνει όμως να είσαι άνδρας και από που φαίνεται ότι είσαι ή ότι δεν είσαι; Μήπως από το παραμελημένο δέρμα, το απεριποίητα χέρια, τα μαυρισμένα νύχια και τις πυκνές τρίχες στο στήθος; Μήπως από τη βραχνή φωνή, τα τεντωμένα νεύρα και τις σφαλιάρες που μοιράζεις δεξιά κι αριστερά; Μήπως από τα παντελόνια που φοράς ή μήπως από τη μυρωδιά της τεστοστερόνης;
Για τους παλαιότερους, τα πρότυπα που υπήρχαν πριν 40 ή 50 χρόνια εξακολουθούν να αποτελούν σημεία αναφοράς αρρενωπότητας κι ανδρισμού. Για τους νεότερους, το πρότυπο ανδρισμού είναι ο άνδρας που αρνείται την αυταρχικότητα, δεν φοβάται να καταργήσει τις διαχωριστικές γραμμές μεταξύ ανδρικών και γυναικείων δραστηριοτήτων, κάνει πράξη την έννοια της ισότητας, και δεν υπολογίζει τις υποψίες, τα σχόλια και τις συνέπειες, όταν καταπιάνεται με ενδιαφέροντα που ιστορικά ανήκουν στο χώρο των γυναικών και των ομοφυλοφίλων. Σε αντίθεση όμως με τους ομοφυλόφιλους, ο ετεροφυλόφιλος μετροσέξουαλ μπορεί να απολαμβάνει τη συνήθεια να φροντίζει τον εαυτό του και ταυτόχρονα να αισθάνεται 100% άνετα με τον ανδρισμό του.
Το προφίλ του νέου ανδρικού προτύπου
Ο μετροσέξουαλ απολαμβάνει τη ζωή μακριά από το άγχος της καριέρας, προσέχει τον εαυτό του, έχει ιδιαίτερα υψηλή αισθητική και λατρεύει τις γυναίκες, τους καλούς τρόπους, τη μόδα, τις τέχνες και τα σπορ. Είναι ανοικτόμυαλος, αξιόπιστος, αφοσιωμένος, διασκεδαστικός, καλόβουλος, με χιούμορ, σίγουρος για τον εαυτό του, στοργικός και ώριμος. Δίνει ιδιαίτερη σημασία στην ευζωία και στη βελτίωση της εικόνας του και είναι αποφασισμένος να πληρώσει ακριβά προκειμένου να ικανοποιήσει τις επιθυμίες του.
Την ίδια ώρα, εκδηλώνει την ευαισθησία του απέναντι στους πιο αδύναμους, επιθυμεί να περιστοιχίζεται από αληθινούς και ανυστερόβουλους φίλους στους οποίους μπορεί να βασιστεί, ακούει τα προβλήματα των γυναικών με κατανόηση, προτιμά τη μόνιμη σχέση από τις περιστασιακές, «απαιτεί» η γυναίκα που έχει στο πλάι του να είναι η ωραιότερη και επιδιώκει να την κάνει ευτυχισμένη, όντας απίθανος εραστής, ιδανική παρέα, απόλυτο ταίρι.
Ωραίος, ευαίσθητος αλλά και υπερκαταναλωτής
Αντίθετα με το παρωχημένο μοντέλο του άνδρα που κερδίζει χρήματα τα οποία δαπανά η γυναίκα του, ο μετροσέξουαλ είναι ο ίδιος φανατικός καταναλωτής και νιώθει αυτοπεποίθηση όταν ξοδεύει πάρα πολλά χρήματα, αγοράζοντας ό,τι καλύτερο υπάρχει.
Από τη στιγμή, όμως, που ο άνδρας αποφάσισε να φροντίσει περισσότερο τον εαυτό του και να ξοδέψει αρκετά χρήματα για να εκπληρώσει τις επιθυμίες του, ήταν αναμενόμενο ότι γρήγορα θα εμφανιζόταν ένα ολοκληρωμένο σύστημα υποστήριξης και ικανοποίησης των αναγκών του με εξειδικευμένα προϊόντα και υπηρεσίες και συγχρόνως το ανάλογο σύστημα παρουσίασης και προβολής τους. Επομένως, δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι σε σχεδόν όλες τις τηλεοπτικές διαφημίσεις, αλλά και στα σχετικά άρθρα των περιοδικών, η εικόνα παραπέμπει στο νέο ορισμό του αρσενικού, ορισμό που απειλεί να κάνει ανασφαλείς και συμπλεγματικούς τους υπόλοιπους άνδρες. Εκτός, βέβαια, εάν κι αυτοί αποφασίσουν να ρίξουν τα περιττά κιλά κάνοντας δίαιτα, γραφτούν σε γυμναστήριο για να φτιάξουν κοιλιακούς, κάνουν βαθύ καθαρισμό προσώπου για να απομακρύνουν τα νεκρά κύτταρα της επιδερμίδας, βάψουν τους γκρίζους κροτάφους για να δείχνουν πιο νέοι και ξεφορτωθούν κάτι περιττές τριχούλες στο στήθος και στην πλάτη…
«Για όλα φταίνε οι γυναίκες». Ή μήπως όχι;
Όλο και περισσότεροι άνδρες υπερβαίνουν τους καθιερωμένους κώδικες που προσδιορίζουν τα χαρακτηριστικά του φύλου τους. Η επικράτηση του αστικού τρόπου ζωής και η γυναικεία απελευθέρωση ήταν συνθήκες αρκετές για να αλλάξουν τις ισορροπίες. Από τη στιγμή που οι γυναίκες αποφάσισαν να συνδυάσουν την οικογένεια με την επαγγελματική καριέρα κι απόδειξαν ότι μπορούν να εξασφαλίσουν μόνες την οικονομική τους ανεξαρτησία, οι πρωταγωνιστικοί ρόλοι του άνδρα-αφέντη, του άνδρα-προστάτη και του άνδρα-κουβαλητή είναι άνευ ουσίας και παντελώς εκτός θέματος.
Έτσι, οι άνδρες έχουν φτάσει σε ένα σημείο κομβικής καμπής, ανάλογο εκείνου που βρέθηκαν οι γυναίκες στην αρχή του περασμένου αιώνα, τότε που οι σουφραζέτες φορούσαν ανδρικά παντελόνια και διεκδικούσαν ανεξαρτησία, ισότητα και δικαίωμα ψήφου. Επομένως, πρέπει κι αυτοί να βρουν επειγόντως μία νέα στάση ζωής που θα τους απαλλάξει από το μύθο του σκληρού αρσενικού, θα τους προστατεύσει από τον λειτουργικό ευνουχισμό που νιώθουν με την απώλεια των κεκτημένων και θα τους βοηθήσει να ανακτήσουν τη χαμένη αυτοπεποίθησή τους αλλά και να επαναπροσδιορίσουν την ταυτότητα και το ρόλο τους. Βρίσκουν λοιπόν καταφύγιο στην δημιουργία της καλύτερης δυνατής εξωτερικής εικόνας και μέσω αυτής διαφοροποιούν την αισθητική τους, αρνούνται τη σαφήνεια της σεξουαλικής τους ταυτότητας, εξερευνούν τις μέχρι τώρα άγνωστες ευαισθησίες τους κι αναδεικνύουν την ομορφιά και την κατανάλωση ως υπέρτατες αξίες.
Κι όσο οι γυναίκες θα γίνονται πιο επιθετικές στο ερωτικό παιχνίδι, τόσο οι άνδρες θα γίνονται πιο αβέβαιοι και τόσο θα πειραματίζονται σε όλα τα επίπεδα, εγκαταλείποντας τον παλιό τους εαυτό και ψάχνοντας για τον καινούργιο…
Η αλλαγή και οι παγίδες της
Από τη στιγμή που η γυναίκα μεταβλήθηκε από θήραμα σε κυνηγό, ο άνδρας μεταλλάχθηκε σε ερωτικό αντικείμενο. Και εξ ορισμού, κάθε ερωτικό αντικείμενο έχει σχέση «έρωτα – μίσους» με την εμφάνισή του. Σε αυτήν επενδύει, με αυτή αγωνιά, σε αυτή ξεσπά. Δεν είναι λοιπόν να απορεί κανείς που ο μετροσέξουαλ παίζει στο παιχνίδι της ζωής ποντάροντας στην ομορφιά: στο γυμνασμένο σώμα, στη λαμπερή επιδερμίδα, στο αστραφτερό χαμόγελο, στα άψογα μαλλιά, στα σινιέ ρούχα, στα ακριβά αξεσουάρ.
Μέχρι εκεί «όλα καλά» και εκ πρώτης άποψης τίποτα κακό. Όταν, όμως, η κατάσταση υπερβεί τα εσκαμμένα και περάσει κατά πολύ τα όρια, όταν ο άνδρας μεταβληθεί σε ωραιοπαθή και παθολογικά νάρκισσο, ζει δηλαδή μόνο για να κοιτιέται στον καθρέφτη ή μόνο για να τον κοιτάνε, κι όταν προσπαθεί να φτάσει εκεί που δεν μπορεί ούτε καν να πλησιάσει, τότε η εμμονή γίνεται ματαιοδοξία και η εικόνα πηγή άγχους και νευρώσεων, αφού ποτέ δεν θα νιώσει αρκετά ωραίος αλλά και ποτέ δεν θα συμβιβαστεί με τίποτα λιγότερο εκτός από την τελειότητα. Και καθώς τα χρόνια της πρώτης νιότης περνούν κι οι ρυτίδες διαδέχονται η μία την άλλη, οι ανασφάλειες πολλαπλασιάζονται, έρχεται ο πανικός και ακολουθεί η κατάθλιψη.
Η ερωτική σχέση της γυναίκας με έναν μετροσέξουαλ
Στην αρχή της σχέσης μιας γυναίκας με έναν μετροσέξουαλ, όλα συνηγορούν ότι αυτή βρήκε το ιδανικό ταίρι, αυτό με το οποίο μπορεί να μοιραστεί την υπόλοιπη ζωή της. Είναι ο πιστός σύντροφος που ενδιαφέρεται μόνο για τα δικά της μάτια, ο ευγενικός άνδρας που γνωρίζει πώς να της συμπεριφερθεί, το όμορφο πλάσμα που την τιμά όταν την «κυκλοφορεί», το αρσενικό που της προσφέρει ό,τι ακριβώς χρειάζεται.
Αλλά την ίδια ακριβώς στιγμή, η συγκεκριμένη γυναίκα έχει ερωτευτεί έναν άνδρα που μπορεί να έχει απαλότερο δέρμα από αυτήν, κάνει τακτική απολέπιση, βάζει μάσκα ομορφιάς και κρέμες ημέρας και νυκτός, φτιάχνει το περίγραμμα των φρυδιών του, χρησιμοποιεί πούδρες και μέικ-απ, δεν έχει ίχνος τρίχας στο κορμί του, δεν διστάζει να κάνει ανταύγειες στα μαλλιά, λιμάρει προσεκτικά τα νύχια του, είναι πάντα ενήμερος για τις τελευταίες τάσεις της μόδας, διαλέγει ρούχα μόνος του – ενίοτε απολαμβάνει να φοράει και τα δικά της, μαγειρεύει υπέροχα, πλένει πιάτα, στρώνει το κρεβάτι, κολλάρει άψογα τα πουκάμισα, πετυχαίνει την ιδανική τσάκιση στο παντελόνι, μιλάει πάντα ήρεμα, κάνει ρομαντικά όνειρα, εκδηλώνει τη λατρεία του για την οικογένεια και επιθυμεί πολλά παιδιά, βγάζει τις ανασφάλειες του, εκφράζει τα συναισθήματά του, έχει πότε-πότε τις υστερίες του και κλαίει με λυγμούς στην αγκαλιά σας όταν παθαίνει την κρίση του. Δηλαδή η γυναίκα που διατηρεί ερωτική σχέση με έναν μετροσέξουαλ, έχει στο πλευρό της κάποιον που όχι μόνο έχει υιοθετήσει όλες τις κατ’ εξοχήν γυναικείες συμπεριφορές αλλά μπορεί, επίσης, να παίζει όλους τους γυναικείους ρόλους καλύτερα από αυτήν.
Οπότε, κάποια στιγμή, θα αρχίσει να αναρωτιέται: «Τι μέλλον μπορεί να έχει αυτή η σχέση με έναν άνθρωπο που συμπεριφέρεται όπως ακριβώς εγώ; Τι ρόλο θα παίζω σε αυτή τη σχέση; Της γυναίκας, του άνδρα, και τους δύο κατά περίπτωση ή μήπως κανέναν;»…
Μικρός οδηγός επιβίωσης: Και τώρα τι κάνουμε;
Άνδρες: Εξακριβώστε τι πραγματικά αναζητάτε από το αντίθετο φύλο και βρείτε τρόπους προσαρμογής στα καινούργια δεδομένα χωρίς γκρίνιες, αφορισμούς και συμπλέγματα. Διαγράψτε τις κακές συνήθειες, περιποιηθείτε και φροντίστε τον εαυτό σας και ξεχάστε ότι κάτι τέτοιο σημαίνει ότι είστε νάρκισσος, ομοφυλόφιλος, θύμα του καταναλωτισμού ή οτιδήποτε παρόμοιο. Αναδείξτε τις ευαισθησίες σας και προσπαθήστε για το καλύτερο, με μέτρο και καλαισθησία. Αποφύγετε όμως τις υπερβολές, μην επιδιώκετε το τέλειο και προσέξτε να μην πέσετε στην παγίδα της ματαιοδοξίας. Εκδηλώστε το ανάλογο ενδιαφέρον για το σώμα σας αλλά ταυτόχρονα καλλιεργείστε τις πνευματικές σας ικανότητες και δείξτε τον προσήκοντα σεβασμό στη ψυχή σας. Πετυχαίνοντας την ισορροπία ανάμεσα σε αυτό που είστε εσωτερικά και σε αυτό που δείχνετε εξωτερικά, δεν θα δείχνετε απλώς ομορφότεροι αλλά θα νιώθετε και πραγματικά όμορφα – αυτό είναι τελικά που έχει σημασία.
Γυναίκες: Αν επιθυμείτε έναν άντρα που δεν είναι κλεισμένος στον εαυτό του, δεν είναι το παιδί της μαμάς του, που έχει αίσθηση του ωραίου, είναι αφοσιωμένος, ξέρει να ακούει, σέβεται τα «θέλω» σας, δεν σας κάνει συνεχώς παρατηρήσεις και χωρίς λόγο σκηνές ζηλοτυπίας και έναν άνδρα που επιθυμείτε να μοιραστείτε μαζί του κυριολεκτικά τα πάντα, τον βρήκατε! Προσέξτε, όμως, γιατί η ερωτική σχέση με έναν συνειδητοποιημένο μετροσέξουαλ δημιουργεί πολύ εύθραυστες ισορροπίες, περιορίζει δραματικά τις ατομικές σας κατ’ εξοχήν γυναικείες επιλογές και ανατρέπει παραδοσιακές λογικές και καταστάσεις, που ίσως έχετε ανάγκη για να νιώσετε μεγαλύτερη ασφάλεια. Εάν λοιπόν ο σύντροφός σας διεκδικεί για τον εαυτό του ότι δικαιωματικά σας ανήκει και συγχρόνως παίζει και υποκαθιστά όλους τους δικούς σας ρόλους, τότε ξεχάστε ότι αυτός είναι ο άνδρας της ζωής σας και αποδεχτείτε ότι μάλλον η μοίρα τα έφερε έτσι ώστε να γνωρίσετε την καλύτερη σας… φίλη. Οπότε, χειριστείτε το έξυπνα και απαλλαγείτε από τον χειρότερο εφιάλτη σας με συνοπτικές διαδικασίες. Απορρίψτε τον «άνδρα» και κρατήστε τη φίλη…
